Андрэй КАРАЛЕНКА
“ДВА ЦИРКА в ГОМЕЛЕ…”
О, Волга!.. колыбель моя!
Любил ли кто тебя, как я?..
Н. А. Некрасов
З дзяцінства ведаю пра існаванне горада Гомеля: пасля вайны малодшы сын Аляксандара Караленкі, дваюраднага брата майго бацькі, вярнуўся на месца ДАваеннай службы ў Гомель, дзе яго чакала дзяўчына Вера, ажаніўся і з жонкаю прыехаў да бацькоў. Па сельскаму звычаю яе звалі Вераю-Гамяльчанкаю.
Дзед Міхаль зваў Вераю-з-Гомлі.
Мой сябра Мікалай ажаніўся на дзяўчыне Лене з Гомеля.
В деревне Жодино Лена сумавала по своему прекрасному городу, потому спустя пять лет они переехали в Гомель к маме Лены. Пригласили меня в гости – приехать, когда получится. Получилось летом 1973 года.
“О, Волга!.. колыбель моя! Любил ли кто тебя, как я!..”
Вспомнил Некрасова потому, что, оказалось, гомельчане тоже поэты – любят Гомель и Сож-з-набережною: “О, Гомель!.. О, Сож!.. О, парк!..” И Гомель, и Сож, и парк – всё прекрасно!
Ходили-бродили -- пришли к цирку: “О, цирк!..” Обошли вокруг, выпили газировки, сели на скамейку: наши ноги “гудели”.
-- Цирк открыли в конце прошлого года, -- рассказал Николай. -- Когда ещё строили, тёща шутила: “Цирк на дроте!”. Любая наша стройка – дурдом, система такая. Мы живём недалеко, ежедневно наблюдали штатные спектакли. Тёща – врач, стройка для неё – цирк, балаган, а в общем – дурЬдом. Хотя цирк -- нечто большее, чем большинство из нас способны понять.
-- Помню, строили цирк в Туле: аврал, аврал, аврал, -- говорю в унисон Николаю. -- Строителей возили в Тулу со всей области. А потом со всей области возили зрителей-лимитчиков.
-- И здесь всей областью строили. И со всей области будут возить зрителей – по разнарядке... Гомель -- древний город, самобытный – другого такого нет. И ландшафт уникальный. А цирк -- с чужих кАлек, типовой, будто здание под обком партии. Цирк – это театр, куль-ту-ура, а для вождей – балаган на уровне их обкомов и строек. Вот тёща и шутит: “Цирк на дроте!..” И анекдот НАШ – на этом же уровне:
“Почему обком партии и цирк расположены на разных улицах, а не на одной?”
“Потому, что ДВА ЦИРКА на ОДНОЙ УЛИЦЕ – будет слишком много клоунов в одном месте…”
Паглядзеў афіцыйны сайт Гомельскага цырка: прымітыўныя анекдоты, такія ж шуткі і загадкі. А самага першага і канкрэтнага, асабістага(!) анекдота няма. “Цырк на дроце!” Ён называецца “преемственностью поколений”(?). Калі так -- браво!..
Сёння ўбачыў паблізу цырка працяг анекдота – помнік Громыко Андрею Андреевичу. Грандыёзны – падстаць цырку! Безумоўна, архітэктар не мог адказацца ад заказа, але выканаў яго на ўзроўні анекдота: адзін з галоўных “цыркачоў” – побач з цыркам. Громыко быў ВАЖНЫМ і закрытым клоунам-марыянеткаю – такі і ў бронзе.
Вождзі Гомеля, якія ўстанавілі помнік Громыке, сваіх дзяцей у Афганістан не посылалі – толькі НАШИХ.
У Брэсце – помнік НАШЫМ ДЗЕЦЯМ, загінуўшым у Афганістане. Сярод іх няма дзяцей сакратароў абкамаў і райкамаў: яны одобрили вайну для нашых дзяцей.
P.S.
Цырк у Мінску – побач з ЦК КПБ, на суседняй вуліцы. Але анекдота пра “два цыркі” не чуў, хоця быў сведкам і закладкі фундаменту, і адкрыцця цырка.
У сувязі з 40-годдзем стварэння Беларускай ССР рэспубліку ўзнагародзілі ордэнам Леніна. Уручаць яго прыехаў у Мінск Хрушчоў Нікіта Сяргеявіч, асоба к таму часу ўжо юмарная, але яшчэ не анекдатычная.
Хадзіла чутка, -- я быў студэнтам, -- што ўрачысты сход адбудзецца ў цырку. Ды адкрыццё яго прыурочвалася менавіта да 40-годдзя БССР (1 студзеня 1959 года).
Хрушчоў прыехаў 3 студзеня раніцаю.
Не то імгла і туман, не то дожджык, лужы са снегам -- слякаць неверагодная! Вецер слабы, але сыры, халодны. 14 гадзін. Мітынг на плошчы Леніна.
На трыбуне побач з Хрушчовым -- Мазураў К.Т. Нікіта Сяргеявіч гаварыў энергічна, з жэстамі, не заглядаючы ў паперку. Уражанне такое, што ён ужо адзначыў 40-годдзе БССР: перад мітынгам Хрушчоў наведаў Мінскі аўтамабільны(?) завод, там не толькі адбыўся штатны мітынг, але быў і банкет, бо час набліжаўся да абеда.
Хрушчова панясло – мы пачулі такое, у што паверыць немагчыма:
“Мы с товарищем Маузером проехали по вашему прекрасному городу…” Цырк на дроце!..
А ўрачысты сход адбыўся ў оперным тэатры: ці то была шутка-плётка мінчан пра цырк, ці Хрушчоў і абслуга зразумелі сэнсавую неадназначнасць яго з’яўлення ў цырку.
Крыху адукаваны чытач прыдзярэцца: эпіграф да заметак – “пришей кобыле хвост”. Яго права. Але і я маю права ўспрыймаць Гомель і гамельчан па-свойму.
Да таго ж, у Гомелі я не заўважыў НІЧОГА БЕЛАРУСКАГА – як у расійскай Туле.
А розніца паміж цыркамі такая: у Туле абкам партыі і цырк – на АДНОЙ ВУЛІЦЫ. Дуэт!!! Яна называлася Савецкаю. Першым сакратаром быў нехта Хворостухін, казалі, пляменнік Нікіты Хрушчова. “Циркач ещё тот!..” – як і вождзь Рязані Ларіонов. Калі фокусы Ларіонова па перавыкананні планаў загатоўкі мяса сталі вядомымі Хрушчову, фокуснік прыставіў пісталет да віска. А такому ж махінатару Хворостухіну пісталет не спатрэбіўся: Нікіта Сяргеявіч забраў яго ў Маскву…
Цырк у Туле – па ўнікальнаму праекту. І Тула – унікальнейшы горад.
Абкам партыі і цырк – на адной вуліцы. Магчыма, сярод тулькіх дыссідэнтаў не знайшлося здольнага абыграць гэты дуэт. (Хаця фрондзёраў хапала!)
А гамяльчане свой варыянт выкарысталі. Малайцы!
Комментарии
Отправить комментарий