“Городок наш ничего...”

“Городок наш ничего –
Населенье таково:
Незамужние ткачихи
Составляют большинство…

…Мы на фабрику вдвоём
утром рядышком идём:
то ли, может, он со мною,
то ли, может, я при нём”,

-- пела чароўная Майя Крысталінская.

Прадмова

Прадмова лірычна-публіцыстычная: “Мы рождены, чтоб сказку сделать былью!..”

“Мы на фабрику вдвоём утром рядышком идём…”: банальны сюжэт паэзіі “на производствен-ную тему”. Крыху раней песні былі пераможна-маршавымі:“Едем мы, друзья, в дальние края – станем новосёлами и ты и я…”, “Здравствуй, земля целинная, здравствуй, простор широкий, весну и молодость встречай свою…Ты ко мне приедешь раннею весною – трактора мы вместе поведём...”

Апагей “производственной” тэматыкі – фільм “Высота” і песня “Монтажники-высотники”, якую савецкая прапаганда чвэрць стагоддзя выкарыстоўвала ў якасці гімна чалавеку працы.

Паэзія была не толькі ў песнях – і ў жыцці. Мы і футбол ганялі, і ў шахматы гулялі, у паходы хадзілі-ездзілі і пелі песні каля кастра, весяліліся на “огоньках” і вечарынках: “Главное, ребята, сердцем не стареть: песню, что придумали, до коца допеть…” Не ўсім пашчасціла да канца да-пець нават не прыдуманую, а рэальную песню: прозы ў жыцці было болей, чым паэзіі, а драма-тычная частка ў ёй большая. Мой сябра любіў шуткаваць: “Такова сэляви”.

“Сэляві”: наваселле песенных навасёлаў аказалася прапагандысцкім міражом.

Вады не было -- гэта зразумела: стэп усё ж. Але ў хлебным краю не было хлеба: пшаніца гніла, яе зарывалі ў зямлю бульдозерамі. Трактары і камбайны ржавелі пад дажджом і снегам, “разбужен-ная степь” паднялася ўвысь пыльнымі бурамі і запоўніла увесь “простор широкий”. Патрыёты-рамантыкі, прыехаўшыя на цаліну, “чтоб сказку сделать былью”, аказаліся выкінутымі ў поле не толькі ў першы дзень, калі выгрузіліся з вагонаў, а па сутнасці назаўсёды. Зразумеўшы гэта, яны запелі новыя песні – з рэфрэнам “На проклятой целине” у кожным куплеце.

Лайнер “Благие порывы” цэлага пакалення разбіўся не аб падводныя рыфы -- аб бетонныя сцены тупасці, раўнадушша і цынізму крэмлёўскіх арганізатараў эксперыменту: людзі для іх былі ста-тыстычнымі адзінкамі – як гектары цаліны і тоны пшаніцы. Таму цаліна ператварылася ў пыл, пшаніца – у гной, а людзі -- у рашнадушных цынікаў, такіх жа, якімі былі і арганізатары цаліннай авантуры.

Самая рамантычная казка ЦК КПСС не стала быллю-рэальнасцю -- палатачна-саманныя пасёлкі цаліны не выраслі да гарадкоў: зараслі бур'янам і апусцелі...

“Такова сэляви” -- такі фінал эксперымента “родной Коммунистической партии и Советского правительства” над народам і краінаю -- “Освоение целины”. Чарговага эксперымента. Але не апошняга...

Прадмова гістарычна-бытавая

“Mосква не сразу строилась…” – ведаем з размоў-прымавак.

Паселішча не адразу пабудавалася: князь даваў зямлю свайму шляхцічу, ён на гэтай зямлі будаваў сядзібу-маёнтак, сяліў сялян і паланёных воінаў, якія абраблялі яго зямлю і даглядалі маёнтак-гаспадарку. Пазней шляхціч, ужо пан-памешчык, купляў у князя людзей – сяліў іх у новым паселішчы… Схем стварэння-збудавання паселішч (вёсак, мястэчак, пасёлкаў, гарадоў) было многа – цікавыя гісторыі. Не ўсе паселішчы-вёскі сталі мястэчкамі – толькі разрасліся ў вялікія вёскі; не ўсе рабочыя пасёлкі выраслі да гарадоў – засталіся гарадкамі.

Мы хадзілі ў школу ў суседнюю вёску і бачылі, як геолагі “нешта шукалі ў зямлі”: па палетках ездзіла машына, бурыла шурфы, узрыўнікі закладвалі ўзрыўчатку – узрывалі. У другой машыне апараты запісвалі ўзрывы на плёнку. Узрыўнікі праяўлялі плёнку, разглядалі яе, нешта адзначалі ў сшытках і выкідвалі. Мы падбіралі плёнкі -- рабілі ракеты і гранаты.

Пра тое, што ў нашай мясцовасці ёсць соль, ведалі і да вайны, але гэта было сакрэтам. Соль рас-сакрэцілі – пабудавалі калійны камбінат і рабочы пасёлак, горад Салігорск. Прапанавалася не-калькі вырыянтаў назвы горада, нават Навастаробін. Магчыма, не легенда пра Старобін вінаватая ў тым, што ў горада шаблоннае імя, а ўзровень савецкіх вождзей, якія думалі і дзейнічалі “по по-добию”: Магнітогорск, Солікамск, Железногорск, Рудный. Добра хаця б тое, што ёсць геалагічна-геаграфічная прывязка. Светлагорск: адкуль узяліся горы ў Шацілках? Можна здагадацца: “Хоте-ли как лучше, а получилось, как всегда” – абсурд Светлы горад. Можна і радавацца: не Ленінск, не Кіраўск, не Дзержынск, не Першамайск і не Октябрск. Але ж Светлы горад ідзе ў “светлое будущее” чорна-ядавітым пуцём. Хто наканаваў яму такі шлях? Камуністычная партыя -- тая, што разбудзіла “орлиную степь” і ператварыла ў пустыню: у нас яна асушыла і знішчыла балоты -- пабудавала Светлы горад з чорнай будучыняй(?).

Але вернемся да вытокаў – у вёску, якая не вырасла да гарадка.

“Городок наш ничего…” – вёска як вёска, якіх сотні-тысячы ў Беларусі.

На Палессі, дзе цякуць Прыпяць і Гарынь, а вакол -- балоты, вёскі большыя, ёсць нават вялізныя, быццам стэпавыя станіцы. Сяляне малых вёсак клічуць сялян вялікіх вёсак“кітайцамі”.

Дзед Цімох – “правакатар” і “антысаветчык”

Помню артыкулы ў газетах да 800-годдзя Масквы і фатаграфію помніка Юрыю Долгорукаму: мы чыталі газеты ў сельсавеце. Там жа была і калгасная кантора.

Вечарам у сельсавеце-канторы збіраліся мужчыны, каб паслухаць радыё --“Што кажуць з Мас-квы?”, абмеркаваць сякія-такія калгасныя падзеі, пагутарыць паміж сабою і паслухаць, што скажа старшыня Лёня Кубанскі пра падзеі ў нас і ў свеце.

Вялікі стол старшыні сельсавета стаяў у вуглу – як у сялянскіх хатах. Старшыня сядзеў спіною да акна, другое акно – з правага боку ў яго. У вуглу паміж вокнамі на тумбачцы -- батарэйны радыё-прыёмнік “Родина”. Стол старшыні калгаса -- такі ж самы, але крыху святлейшы, стаяў каля тыльнай сцяны хаты і старшыя сядзеў спіною да сцяны. Шкафы стаялі адпаведна: сельсавецкі – каля стала свайго старшыні, а калгасны – каля свайго, толькі ўпоперак хаты.

На сцяне, збоку ад стала калгаснага старшыні, быў прыбіты ці прыклеены плакат з намалёванымі ордэнамі і медалямі, пад кожным – назва. Старшыні сядзелі на стуллях, калгаснікі – на скамейках каля сцен. Скамейкі стаялі ўздоўж сцен, а за печкаю-групкаю – адна-на-адной: калі збіралі сход, іх растаўлялі пасярэдзіне хаты.

У хаце былі яшчэ два сталы: каля першага акна ад дзвярэй – сакратара сельсавета, а насупраць, каля печкі-групкі, рахункавода калгаса.

А партрэт Сталіна? Яго не магло не быць, але ў памяці не захаваўся.

Пад столлю вісела дзесяцілінейная керасінавая лямпа. Былі яшчэ тры лямпы -- у кожнага стар-шыні свая, яны запальвалі іх, калі заставаліся адны, каб пісаць паперы, і ў сакратара і рахункаво-да – адна на дваіх. Незапаленыя лямпы стаялі на падаконніках.

Адкуль у вёсцы канторскія сталы, стуллі ды столькі лямп?

Кавалерыйскі полк, які дыслацыраваўся ў “ваенным гарадку” за вёскаю, у першы дзень вайны пакінуў казармы і канюшні – накіраваўся на фронт. 28 чэрвеня немцы занялі Слуцк. А ў насту-пны дзень сяляне з акольных вёсак, хто пешшу, хто на падводах, занялі “ваенны гарадок” – забіралі ўсё, што магло спатрэбіцца ў гаспадарцы. А браць было што: вупражы для коней хапіла на ўсю акругу. Камандзірскія сталы, шкафы і стуллі ды салдацкія табурэткі сяляне вазілі на падводах некалькі дзён… Мэблю з калгасных кантор забралі дзеці бацькоў, высланых у Котлас у

1933 годзе – вярнулі ў свой дом.

У Слуцку немцы астанавілі марадзёрства ў адзін дзень -- 29 чэрвеня: растралялі на вуліцах некалькі чалавек, якія везлі муку і зерне з мелькамбіната, мэблю з кантор і “ваенных гарадкоў”, матэрыялы са складаў ці неслі мяшкі з тканінаю, абуткам і адзеннем: усё гэта было ўжо не дзяржаўным-савецкім-народным, а належала ім – трафеі пераможцаў.

Роўна праз тры гады сяляне па загаду райвыканкама здалі ўсю мэблю ў сельсаветы і калгасныя канторы. І нават лямпы.

Мы хадзілі ў сельсавет не толькі, каб чытаць газету, а каб і радыё паслухаць, і пра што будуць

казаць мужчыны. Старшыня Лёня Кубанскі не праганяў нас, хаця газеты “Піянер Беларусі” у сельсавеце не было. Вярнуўшыся дамоў, мы расказвалі мамам, што чулі, назаўтра – хлопцам.

Калі мама лічыла, што ўжо позна, прыходзіла за мною – адчыняла дзверы і пытала: “Алёша, ты яшчэ тут? Хадзі дадому, сынок, ужо позна”. Прыходзіла і мама Віці, Прося, настаўніца Еўфра-сіння Сцяпанаўна: “Хлопцы, вы засядзеліся сёння занадта доўга. Пара дамоў, бо заўтра двойкі атрымаеце”.

Лёня Кубанскі, афіцэр-франтавік, 27-30 гадоў, хадзіў у гімнасцёрцы, галіфэ і хромавых ботах. А як было холадна, надзяваў шынель і шапку-кубанку. Казалі, што ён вымяняў сваю зімнюю афіцэ-рскую шапку на кубанку – “каб была пад фамілію”. Хлопец быў вясёлы, шустры, гаваркі.

Паслухаўшы, што кажуць з Масквы, Лёня выключаў радыё.

-- Чтобы не разряжалась батарея, в райисполкоме больше нет – останемся без радио, -- казаў ён. А калгаснікі хацелі і песні паслухаць… Лёня тлумачыў пачутае з Масквы, адказваў на пытанні. Гаворка вялася павольна, спакойна -- Лёню слухалі ўважліва; мужчыны курылі – дыму поўная хата, адчынялі акно або дзверы – праветрыць.

Ніхто з Лёнем не спрачаўся – толькі дзед Цімох, наш сусед праз вуліцу.

-- Лёня, выпісаў бы ты дзецям якую дзіцячую газету, бо яны яшчэ малыя -- не разумеюць, што у тваёй напісана, -- кажа дзед Цімох старшыні сельсавета.

-- На детскую газету мне не отпускают денег. А если дети ходят сюда читать, значит что-то понимают. И всё равно же учатся, -- адказваў Лёня.

-- Як гэта не даюць грошай для дзяцей? Іх жа бацькі загінулі – хто ім дапаможа? – Здзіўлена спытаў дзед Цімох ні ў каго, скручваючы цыгарку, і ўсе замоўклі. -- Іх мамы працуюць у калгасе за голы працадзень -- дзеці галодныя. Куды ж дзеліся заробленыя ўдовамі грошы?

-- Дзед Цимох, вы каждый раз задаёте мне провокационные вопросы. Прекратите антисоветские разговоры, -- строга кажа Лёня, быццам сердзіцца.

-- Ой, сынок-унучак, нешта ты не тое кажаш: мой сын і зяць загінулі за савецкую ўладу, а ты мя-не ўшчуваеш за тое, што кажу праўду -- клапачуся пра іх дзяцей. Трэба каб улада пра дзяцей клапацілася -- каб дзеці былі накормленыя і адзетыя. І каб у іх кніжкі былі дзіцячыя. А то перша-му класу выдалі два буквары на ўсё сяло -- ад Мяцельскага Пятра да пасёлка, аж два кіламетры. Як жа малым хадзіць па лужах і халяпе? І абутку ж няма – гумы ды лапці...

-- Дзед Цимох, я знаю, что говорю. И не позволю вам проводить здесь антисоветскую агитацию. Да и дети же слушают ненужные им разговоры.

Мужчыны моўчкі кураць. Маўчыць і дзед Цімох, мабыць абдумвае. А потым кажа:

-- Вот і добра, што дзеці чуюць – хай ведаюць, за што загінулі іх бацькі: усе картоплі калгас склаў у бурты – загатовіў для спіртзавода. А ў нас няма з чаго нават галушкі зварыць для дзяцей. Пры немцах і Гітлеру хапала хлеба і сала, і мы не былі галоднымі. І лясныя бандзіты бралі, колькі маглі павезці. А як прагналі немцаў, улада забрала ў нас усё – і калгаснае і наша. За гэта загінулі мой сын і зяць? А ў Міхаля – тры сыны. І ў Аўдоці Данілавай аніводзін з трох не вярнуўся да яе. Чым нам карміць унукаў? Каб хоць зацерку зварыць, дык няма мукі: у нас забралі ўсё, што мы намалацілі. Палучаецца так: нашы сыны загінулі, а тыя, хто застаўся жывы, вызвалілі іх дзяцей ад хлеба?..

Лёня Кубанскі абапёрся рукамі аб стал – ускочыў:

-- Хватит базарить -- расходитесь! И уже поздно: нам с Апанасам ещё работать надо…

Апанас Яскевіч – старшыня калгаса. Тут быў і брыгадзір Антось: ён таксама застаўся.

Пахаладала, пайшлі дажджы і мы не хадзілі ў сельсавет – толькі ў школу. Потым замерзлі сажал-кі – каталіся на каньках, пакуль сцямнее. А як выпала многа снегу, з гары вярталіся зусім позна.

Наступіла адліга -- на гору з санкамі не дабрацца: ногі правальваюцца ў снег. Пайшлі ў сельсавет чытаць газеты. Ды радыё даўно не слухалі.

Трое – Коля, Віця і я. Іван не пайшоў, а Сяргей і астатнія хлопцы – у другім канцы сяла, мы за імі не зайшлі. У сельсавеце было цёпла, пахла дымам ад групкі. Валя, сакратар, яна была адна ў сельсавеце, сказала, каб мы садзіліся за малы стол, дзе газеты ляжаць. Раней гэтага стала не было, мы сядзіліся за стал рахункавода, на ім ляжалі газеты.

Стол стаяў каля акна паміж сельсавецкім шкафам і сцяною. Прымасціліся на скамейках. Коля сеў ад сцяны – таму ён мог чытаць толькі загалоўкі, напісаныя вялікімі літарамі. Яму гэта не спадаба-лася і ён хутка пайшоў дамоў.

Лёня Кубанскі, -- усе звалі яго так, таму і мы паміж сабою таксама звалі яго Лёнем Кубанскім, -- прыйшоў, як пачало цямнець: ён ездзіў у райвыканкам. “Райвыканкам” гаварыла толькі мама Віці, настаўніца, а ўсе – “райспалком”. Мы ўжо прачыталі ўсё, што было нам цікава, але пака-звалі від, што яшчэ чытаем, каб нас не прагналі з сельсавета – хацелася паслухаць радыё.

Як сцямнела, пачалі прыходзіць мужчыны – садзіліся на скамейкі. Дзед Цімох сеў скраю стала старшыні калгаса, у нас за спіною. Пытае ў нас, што ў газеце пішуць?

-- Пішуць, што вясна не гарамі – трэба рыхтавацца да севу, -- адказаў, павярнуўшыся, Віця.

-- Камандаваць бальшавікі ўмеюць! Каб жа рабіць умелі так добра, як камандуюць, -- сказаў дзед Цімох і паклаў ногу на ногу. -- Яны думаюць, што мы век пражылі, але не ведаем, калі, сеяць, а калі -- сена касіць. Мабыць, калі б яны не загадалі гной вазіць, то мы зімою і з хат не выходзілі б.

Усе зашумелі, усміхаюцца. Мы з Віцем павярнуліся. Кубанскі зірнуў на дзеда Цімаха, але нічога не сказаў -- уключыў радыё. Мужчыны патушылі цыгарэты, паставілі ўпоперак хаты дзве ска-мейкі – каб усім было бліжэй да стала. Але прыёмнік трашчаў. Пятрок Сіманаў выбег з хаты і прывязаў антэну да слупа – трашчаць перастала. Праслухалі паведамленні, Кубанскі расказаў пра змовы імперыялістаў супраць нас і запэўніў:

-- Наша армия непобедима. Так сказал товарищ Сталин на торжественном собрании в Москве в связи с тридцатилетием создания Краснай Армии.

Зноў мужчыны закурылі. Кубанскі раскрыў пачку “Казбеку” і прапанаваў тым, хто быў бліжэй да яго і яшчэ не закурыў.

-- Дед Цимох, может и вы закурите папиросу? – спытаў у дзеда.

Дзед Цімох моўчкі ўстаў са скамейкі – яму перадалі пачку з папяросамі. Узяў адну, вярнуў пачку:

-- Дзякую, унучак.

Панюхаў, памяў. Апанас, старшыня калгаса, даў прыкурыць ад сваёй цыгаркі.

– Хораша пахне твая цыгарка... Але ж яна не для калгаснікаў: нам самасад лепей…

Мужчыны, якія закурылі “Казбек”, давалі пацягнуць тым, хто закурыў самасад. Пятрок Астапко-віч узяў папяросу ў сына, які сядзеў побач, зацягнуўся, выпусціў дым уверх -- усміхнуўся:

-- Добрыя цыгаркі: лёгкія, пахучыя – прыемней курыць, чым нашу махорку. Але ж калі купіць галошы для валёнак, то гэта будзе прыемней: ногі ў цяпле і сухія.

Заусміхаліся, зашумелі мужчыны: папяросы ж трэба купіць. А ў калгасе за працу налічвалі толькі “голыя працадні”. Ды налогі на соткі і жыўнасць трэба аддаваць. А за невыплату налогаў забіралі парсюка або карову. У нашай вёсцы ні ў каго не забралі, але размовы вяліся пастаянна: усе баялі-ся прыезду інспектараў і энкавэдэ.

Дзед Цімох дакурыў папяросу, памяў яе, выбіў пальцам астатак тытуню на падлогу і задумаўся. Я паглядаў то на яго, то на дзверы: мама дома ўжо турбуецца – скора прыдзе зваць.

Лёня Кубанскі нешта гаварыў Пятру Астапковічу і мужчынам, што побач з ім – пра нейкі лес: мабыць, на сельсавет прыслалі разнарадку з раёна. Калі так, то заўтра ён збярэ старшынь калга-

саў, каб раздзяліць разнарадку.

-- Даўно хачу ў цябе спытаць, Лёня, -- кажа дзед Цімох.

Гамонка сціхае. Лёня Кубанскі адкінуўся на спінку стула, усе павярнуліся да Цімаха – чакаюць, што скажа.

-- Ты, вот, быў на фронце, а ардзяноў і медалёў не носіш, толькі значок. Такога ж не можа быць, каб іх у цябе не было. Чаму ж не носіш?

Якое пытанне! Нават мы з Віцем здзівіліся і пераглянуліся, хаця нічога не разумелі – здагадаліся, што пытанне важнае. Мы бачылі: Кубанскі насіць значок “Гвардия”. Ён і цяпер у яго на гімна-сцёрцы, прывінчаны, як ордэн.

-- Дед Цімох, я на фронте не был, а воевал – командовал артиллерийской батареей. И не гаубич-ной, а противотанковой – на переднем крае. Это, так сказать, для уточнения, хотя под Харьковом. в сорок втором было не важно, кто на каком крае…

Лёня гаварыў спакойна, ціха – як настаўнік Пархімовіч, які нядаўна цэлы тыдзень замяняў нашу настаўніцу, бо яна захварэла. Было ціха, нават ніхто не кашляў.

-- А не ношу я орденов и медалей вот почему. Из вашей деревни погибло сорок девять человек – осталось двадцать семь вдов и пятьдесят детей-сирот, шесть отцов и четыре матери не дождались домой сыновей. И ваш сын, дед Цимох, не вернулся. А я – живой. Потому, что погибли они. Мог-ло быть наоборот. Особенно в нашей артиллерии, когда из орудийного расчёта оставался один живой. Этот один – я, в сорок первом под Смоленском. Я обязан жизнью тем, кто остался там. И должен позаботиться об их детях, отцах и матерях – как отец и сын. А не показывать им, не хва-статься перед ними своими орденами: они оплачены жизнями моих погибших товарищей -- их отцами и сыновьями. И вашим сыном, дед Цимох. И сыновьями Михаила Купревича, Андрея Борисевича, Авдотьи Даниловой и остальных. Так смотреть на войну и так помнить товарищей -- честно и справедливо. Работая здесь, вот за этим столом, я стараюсь и поступать честно и спра-ведливо. Насколько это для меня возможно…

Дед Цімох сядзеў, сагнуўшы галаву, выціраў слёзы спачатку абрыўкам нейкай хустачкі, потым рукавом. Было ціха, здавалася, што ніхто нават не зварухнецца. Падняўся, быццам нехаця, ціха сказаў:

-- Дзякуй, сынок.

Пастаяў яшчэ крыху, гледзячы некуды на падлогу, павярнуўся да Лёні:

-- І дзе ж гэта відана, сынок, і калі такое было, каб сатанінская ўлада бальшавікоў адносілася да людзей па-людску і паступала справядліва?.. Дай Бог здароўя табе і тваім бацькам.

І павольна пайшоў з хаты. Болей дзед Цімох у сельсавет не прыходзіў.

Лёню Кубанскага кудысці перавялі. Казалі, што ён паехаў да бацькоў ва Ўкраіну. Замест яго райвыканкам прыслаў Гардзейчыка, таксама франтавіка, і ўсё ў нас стала па-савецку: “не умеешь – научим, не хочешь – заставим”. “Нет хлеба? Я накормлю тебя, сволочь…” “Накарміў”: Віктару Барысевічу далі 10 гадоў. Яго старэшы брат Пятрок да вайны служыў пад Гародняю на граніцы. Загінуў у першыя дні вайны.

Гардзейчыка, з жонкаю і дачкою майго ўзросту, пасялілі у хату да Аўдоці Данілавай, тры сыны якой не вярнуліся з вайны. Ён хадзіў ў гімнасцёрцы, галіфэ і блішчастых ботах. І насіў медалі і ордэны. І ездзіў на кані вярхом.

Гардзейчык пасылаў маю маму і Ўльяну, дачку Цімаха, іншых удоў траляваць лес.

Гардзейчык біў мяне нагайкаю за тое, што ўвосень я збіраў ужо чорныя ячменныя каласы на калгасным полі – на кані дагнаў...

Праз год ці крыху болей яго павысілі ў пасадзе – перавялі спачатку ў раён, потым – у Мінск.

Люсю, дачку Гардзейчыка, якая год вучылася ў школе з намі, у 1956 годзе сустрэў ва ўніверсітэце. Прыехаўшы дамоў, сказаў маме. А мама зразумела ў іншым напрамку:

-- Сынок, яна ж – дачка людаеда, які хацеў задушыць мяне лесам, вы засталіся б зусім сіратамі – адны са старым дзедам. І цябе гэты людаед біў нагайкаю. Не сустракайся з ёю, сынок, прашу цябе перад Богам, -- і перахрысцілася на ікону ў покуце.

У тую восень, было яшчэ цёпла, Аўдоця Данілава церабіла буракі на кароўніку. Паклала ў мяшок батвінне, ёй дапамаглі закінуць за плечы і яна паціху пайшла дамоў. За канюшняю, перад сельсаветам-кантораю, упала. І не паднялася. Ёй было 57 гадоў...

Комментарии

Отправить комментарий

CAPTCHA
This question is for testing whether you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
2 + 2 =
Solve this simple math problem and enter the result. E.g. for 1+3, enter 4.
������ ���� Diablo 4 ������ ���� ������� ����� ������ ���� ���������-������ ������ ���� Minecraft ������ ���� Assassin's Creed ������ ���� COD 2 ������������ � ���� � ������� ������� ������� �������� ����-������� ������� � ������� ������� ���� � ������� ������������ ������ ���� GTA 5 ���� 4 The SimsOnline � Minecraft 2 Assassins creed �� ������� COD 2 ������ Need For Speed 6 Grand theft auto london Gta unlimited ��� 5 Sims 4 ����������� �������