Retroпогляд

Напісаў ад сябе…
Не бяру ў двухкоссе: напісаў ад сябе і на русском языке -- так у песні, якую МЫ помнім са студэнцкіх гадоў, і якую спеў для нас Аляксандар Шкурын. Ён маладзейшы -- пачуў яе ў школе.

Напісаў пра сябе -- толькі адзін радок: астатняе не пра мяне – пра НАС і атмасферу НАШАГА юнацтва. А “любовь-и-перекрёсток” -- было: ЯНА жыла ў хаце, што стаяла на скрыжаванні… Пасля школы вучыўся ў БПІ: там сцежак і калідораў, аудыторый і кабінетаў – скрыжаванні, скрыжаванні... І ў слаўным-слаўным горадзе Тула – скрыжаванні і Скрыжаванне… Але тутэйшае скрыжаванне – Галоўнае Скрыжаванне: я не хочу судьбу иную…

Яшчэ студэнтам прачытаў: “Нет заслуги в том, чтобы всю жизнь любить одну женщину, равно как не достойно порицания любить нескольких”. (Густав Флобер “Госпожа Бовари”, па памяці)

“В люди вывела меня” не школа, не alma mater БПІ, не “заводская проходная” “Тулаторфмаша” і, разумеецца, не прахадныя сумежных оборонных предприятий, з якімі завод кааперыраваўся-супрацоўнічаў – вывела МАМА, савецкая калгасніца, абрабаваная і прыгнечаная савецкаю ж уладаю, жанчына з адукацыяй “дзве зімы”, удава Загінуўшага Салдата.
Маёй маме Надзі Чачкоўскай я прысвяціў галоўную работу і галоўнае дасягненне ў маім жыцці – даследаванне “ГІБЕЛЬ МАШЭРАВА: забойства ці самазабойства? Апошняя тайна Пятра Машэрава”.
А тайн у Машэрава многа. Калі казаць дакладна – незлічона…

Напісаў пра сябе: ад сябе пакажу тых, з кім прайшоў 32.90 і меньш гадоў разам ці побач, з кім сустрэўся на Юбілеі.

Адчуваю скептычна-недаверлівую ўсмешку тых, хто ведае мою судьбу на Беларускім аўтазаводзе. Безумоўна, ёсць падстава для сумнення ў маёй шчырасці, -- магчыма, пазней я скажу пра гэтую падставу, бо яна важная не толькі для мяне, -- але ж, хто ведае мяне крыху болей, той не можа сумнявацца: кажу праўду.
Кажу праўду: я не хочу судьбу иную.
Хто прачытае ўсе замалёўкі, упэўніцца ў гэтым.

Ды лёс-судьба – не толькі БЕЛАЗ-АГК: я 26 гадоў працаваў кіраўніком фотагуртка на Жодзінскай станцыі юных тэхнікаў. А фоталабараторыя -- у школе № 6. Школа – дзяржаўны і грамадзянскі інстытут крыху з іншым “менталітэтам”, чым завод: там Школа-і-Экзамен не толькі для дзяцей. Гэтую школу я адчуваю і сёння.

Лёс-судьба – СЯМ’Я. Сувязь з аўтазаводам была пастаяннаю і непарыўнаю. Была…
Разважаць далей не варта – паглядзім рэпартаж пра сябе.
А хто крыху “пабочны” -- паглядзіце на нас.

Большасць фота-сюжэтаў даю без каментаў; да некаторых – каменты на ўзроўні рэмарак; да некалькіх – рэпліка-роздум. Як сумеў ці атрымалася…

У загаловак паставіў Агульную Фатаграфію “МЫ і БЕЛАЗ”.
МЫ – не ўсе нават з тых, хто быў на выставе машын. Шкада. І балюча – не ўсе, хто жыве тут, у Жодзіне, і хто ТУТ -- увогуле…

Выказваю шчырую падзяку калегам, фотарэпарцёрам і інжынеру, якія дапамаглі падрыхтаваць фотарэпартаж. Яны – на маёй контр-фатаграфіі.

Шчырае дзякуй інжынеру Аляксандару Шкурыну за песню: яна дапамагла выбраць правільны загаловак для прадмовы да фотарэпартажу.

Большасць фатаграфій кадрыраваныя з улікам агульнай кампазіцыі фотарэпартажу, але ўлічваліся і інтарэсы асоб на фатаграфіях.
Мною ўлічана тая абставіна, што на Ўрачыстым сходзе амаль не было самадзейных фатографаў: магчыма, хто пажадае скапіраваць фатаграфію для асабістага фотаальбома.
Фармат -- 500 пікселаў па гарызанталі: пры капіраванні дазваляе друкаваць здымкі бытавога ўзроўню добрай якасці.

Фатаграфій многа, таму працэс публікацыі іх можа працягвацца два-тры дні. (Ды бульбу ж трэба сеяць на “дсд”…)

Я прынцыпова не рабіў здымкаў на банкеце: фота “на фоне” прыгожых этыкетак непрыгодныя для публікацый. Ёсць і іншыя матывы. Але здарылася непрадказальная сітуацыя – зрабіў два здымкі… Пра іх скажу, як падыйдзе “чарга”.

Як было-адбывалася...
Збор каля паліклінікі…
Пляцоўка каля паліклінікі як рандэву -- зручнае месца, а для некаторых з нас яно і прывычнае.
Але ніхто не сумаваў і пра візіты ў гытую ўстанову не апавядаў – радаваліся сустрэчы. Што і бачна на фатаграфіях.

На выставе тэхнікі (на палігоне)

Самы-самы магутны.

Таму рэпарцёры нават “под колёса заглядывают”…



Гэтым хлопцам ёсць і заўсёды будзе што абмяркаваць…

І гэтым – таксама ёсць пра што ўспомніць…

І нам, Славе Войтаву і мне, таксама ёсць пра што ўспомніць і што абмеркаваць “на фоне”… Але “всё дела и дела…”

Дэманстрацыя палігона

Цікавая машына…

“Цікавая!..”

ПРАДМОВА да Ўрачыстага сходу


Падарункі ветэранам АГК – на фоне НАШАЙ гісторыі і прыгожых супрацоўніц новага пакалення, НАШЫХ дзяцей.

Фота на памяць на фоне НАШАЙ гісторыі.
Гэту фатаграфію аўтар выслаў Левінай Ніне Львоўне.

Зінаіда Дзмітрыеўна Ратнікава-Лаўрэцкая і Генадзій Сцяпанавіч Болдыраў на фоне НАШАЙ гісторыі.

Наталля Мастоўская-Казак, дачка Ніны і Аляксандара Казак: працяг НАШАЙ справы і гісторыі.

Акрамя Наталлі Мастоўскай-Казак – Віталія Васілеўская і Жанна Кавалеўская… (З Еленай Клімчык працавалі разам, але я не ведаю пра яе белазаўскі “радавод”. І -- пра Мікалая Дарапейкі.)

Здымак зроблены пасля Ўрачыстага сходу, бо да яго не заўважыў Марту Міхайлаўну.

Гэты здымак (24 красавіка) памяшчаю тут па матыву.

УРАЧЫСТЫ СХОД

Музычнае прывітанне Ўрачыстаму сходу.
Саліст злева (на здымку) – Аляксандар Ганцэвіч, сын Уладзіміра Аляксеявіча Ганцэвіча. Шкада, бацька не чуе: хворы, таму не прыйшоў.


Генеральны канструктар вытворчага аб’яднання “Беларускі аўтамабільны завод” Егораў Аляксандар Мікалаявіч

Генеральны дырэктар аб’яднання “Беларускі аўтамабільны завод” Пархомчык Пётр Аляксандравіч









Ласьмакоў Аляксей Сямёнавіч апавядаў рамантычна і цікава. І хваліў нейкага дырэктара завода, у якога быў адзін-адзіны клопат – як пасадзейнічаць канструктарам, каб яны зрабілі самую-самую вялікую і надзейную машыну. Доўга хваліў! Але чамусці не назваў фамілію найклапатлівейшага дырэктара.

Па правую руку ад мяне (5-ы рад, у цёмных акулярах) – інжынер Кудраўцаў Ігар Міхайлавіч.
Мы пераглянуліся: пра якога дырэктара кажа Аляксей Сямёнавіч? Чаму імя гэтага дырэктара такое сакрэтнае, што нельга называць?
Ігар Міхайлавіч шуткуе:
“Даже тебя похвалил – назвал фамилию. А умного директора – нет…”
“Мы трое – дзесятая вада на кісялі. А вот ведаць клапатлівага дырэктара – важна…”
“А ты забыл, что ли?”
Я смяюся:
“Хіба такое можна забыць?..”
“В том-то и дело: назови он фамилию – сразу все вспомнят: “Довольно громыхать тоннами-мегатоннами…” А таких, как мы с тобой, здесь с десяток наберётся, не меньше…”
“Я думаю, і без фаміліі ўсе з гэтага дзесятка ўспомнілі пра тонны-мегатонны…”

Аляксей Сямёнавіч – далікатны чалавек. Я крыху іншы, таму скажу некалькі слоў у якасці хітрага тлумачэння. Хітрага -- бо юбілей жа…

“Довольно громыхать тоннами-мегатоннами и рисовать большие колёса! – кричал тот директор на партийной конференции автозавода, обращаясь непосредственно к Сироткину и всей делегации ОГК в 1966 году. – Растрезвонили по всему миру о тоннах-мегатоннах и сидят – штаны протирают, ничего не делают. Шли бы в цех работать – хоть какая-то польза была бы…”
Тот директор не кричал – орал на всю глотку: иначе не умел. А глотка у него – лужёная. Наглости и амбиций – на семерых. Знаний – минимум: слесарь с конвейера 1950-х…

Вось аб чым “фигура умолчания” у далікатнасці Аляксея Сямёнавіча.
Такія былі перашкоды на шляху да “360”, не лічачы дробязных.
Самазвал “360” – гэта ж тонны-мегатонны! Ды ўжо замахнуліся на большыя мегатонны…